سیمای طبیعی تهران

در پای دامنه جنوبی ارتفاعات البرز و حدفاصل بزرگتری شبکه های دائمی این ناحیه‘ یعنی رودهای کرج در مغرب و جاجرود در مشرق‘ پایتخت و بزرگترین شهر ایران و یکی از بزرگترین شهرهای دنیا استقرار یافته است. از شمال و مشرق به ترتیب وسیله کوههای توچال‘ سه پایه و بی بی شهربانو محصور شده و از مغرب و جنوب‘ ارتباط آزادی با دشت پایکوه دارد. به استثنای چند عارضه کوهستانی کوچک و محدود (کوههای آراد‘ مره و ... )‘ با بیابانهای داخلی (مسیله و دشت کویر) در ارتباط مستقیم است. بنابراین هم از امکانات مساعد نواحی کوهستانی بهره مند است و هم مشکلات نواحی بیابانی را تحمل می کند. با توجه به محدودیت امکانات محیط‘ بارسنگینی بر دوش طبیعت این ناحیه است. هرچند روستای سابق تهران خود مملو شرایط نسبتاً مناسب محلی بوده‘ اما گسترش بی حد‘ ناهماهنگ و سریع آن بسیاری از این امکانات را یا آلوده ساخته و یا از بین برده است. بسیاری از روستاهای اطراف خود را بلعیده و باغات و زمین های مستعد کشاورزی را به ساختمان ها و خیابان های بی قواره ای تبدیل کرده است. با توجه به اینکه مراکز اداری و سیاسی و اقتصادی و ... کشور در آن متمرکز می باشند‘ از امکانات سراسر ایران بخش مهمی از تجارت خارجی بهره می برد. چنانچه به هر دلیل در وصول این امکانات خللی وارد شود‘ دچار آشفتگی های اقتصادی و اجتماعی و ... خواهد شد. هنوز گسترش واقعی آن بر روی نقشه های جدید منعکس نشده است. اما با توجه به نقشه های موجود (قبل از انقلاب) از تهران پارس تا مهرآباد در امتداد 13 دقیقه و 3 ثانیه طول جغرافیائی و از شمال به جنوب (از گلابدره تا شهر ری) در طول 14 دقیقه عرض جغرافیائی کشیده شده است. عرض جغرافیائی تهران در حوالی خیابان انقلاب‘ حدود 35 درجه و 24 دقیقه و 9 ثانیه و طول جغرافیایی آن در امتداد خیابان ولی عصر در حدود 51 درجه و 24 دقیقه و 10 ثانیه می باشد.